Απ' τις καλές στιγμές του Μάικλ Μουρ, ο οποίος, αναμφισβήτητα, ξέρει να κάνει τηλεόραση και να στήνει τον θεατή μπροστά στην οθόνη.
Ξεκίνησε αντισυστημικός και κατέληξε συστημικός, ενώ πολλές φορές διαστρέφει την αλήθεια, ή την παρουσιάζει μονόπλευρα, ή ακόμη και κατασκευάζει τα γεγονότα.
Αυτό το βίντεο είναι μια απ' τις καλές στιγμές του Μουρ.
Εξαιρετικά χρήσιμο, καθώς παρουσιάζει την ιστορία της βιβλικής αρχαιολογίας με τους πρωτοπόρους Γουόρεν και Ρόμπινσον, για να φτάσει στη σύγχρονη εποχή, ενώ γίνεται αναφορά στη σχέση αυτής της επιστήμης με την πολιτική.
Αδυναμία και αρνητικό σημείο του ντοκυμαντέρ είναι πως δίνει στις απόψεις των αναθεωρητών αρχαιολόγων περισσότερη σημασία από όση τους αξίζει. Όσοι παρακολουθούν λίγο τα πράγματα σχετικά με τη βιβλική αρχαιολογία γνωρίζουν πως τα πιο πρόσφατα δεδομένα έχουν ακυρώσει τις αναθεωρητικές θεωρίες τους, που πάντοτε αντιμετωπίζονταν με επιφύλαξη απ' την πλειοψηφία των βιβλικών αρχαιολόγων.
Γενικότερα, η ιστορία της βιβλικής αρχαιολογίας είναι και η ιστορία της συνεχούς διάψευσης των αμφισβητιών και αρνητών της Βίβλου. Και το ενδιαφέρον είναι πως αυτή η διάψευση δεν έλαβε χώρα σε θεωρητικό-θεολογικό επίπεδο αλλά σε επίπεδο ιστορίας και αρχαιολογίας, με τη συνεισφορά και εφαρμογών θετικών επιστημών. Θα αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα.
Υποστηρίχτηκε πως ήταν αδύνατο να είναι ο Μωυσής ο συγγραφεύς της Πεντατεύχου, αφού την εποχή που ζούσε δεν υπήρχε γραφή. Σήμερα, είναι γνωστό πως γραφή υπήρχε 2000 χρόνια πριν την εποχή του Μωυσή.
Αναφέρθηκε πως οι Χετταίοι δεν υπήρξαν ποτέ και οι βιβλικές ιστορίες που σχετίζονταν με αυτούς ήταν παραμύθια. Όμως, η ύπαρξη του λαού των Χετταίων αποδείχτηκε με πολλά αρχαιολογικά και ιστορικά στοιχεία.
Ειπώθηκε πως η Νινευί δεν υπήρξε ποτέ. Και η Νινευί βρέθηκε.
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του αρχαιολόγου Sir William Ramsay, που, πιστός στο θεωρητικό πλαίσιο της Σχολής της Τυβίγγης, θεωρούσε πως το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων είναι έργο του 2ου μ.Χ. αιώνα. Τελικά, η έρευνά του τον οδήγησε στο συμπέρασμα ότι το βιβλίο των Πράξεων παρέχει αυθεντικές πληροφορίες σχετικά με την τοπογραφία, τις αρχαιότητες και την κοινωνία της Μικράς Ασίας του 1ου μ.Χ. αιώνα . Ο Ramsay ξεκίνησε το ταξίδι του στη Μικρά Ασία, όντας άθεος και οπαδός της Υψηλής Κριτικής, με σκοπό να αποδείξει την έλλειψη ιστορικότητας των έργων του Ευαγγελιστού Λουκά. Κατέληξε να γράφει πως η έρευνά του « έδειξε πως το βιβλίο θα μπορούσε να αντέξει την πιο σχολαστική εξέταση ως αυθεντική πηγή πληροφοριών για τα γεγονότα του κόσμου της Μεσογείου, και πως γράφτηκε με τόση κρίση, ικανότητα, τέχνη και αντίληψη της αλήθειας, ώστε να είναι υπόδειγμα ιστορικής κατάθεσης » .
Όλη αυτή η ιστορία αμφισβήτησης και διάψευσης της αμφισβήτησης συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Αναθεωρητές αρχαιολόγοι, όπως ο Israel Finkelstein, που αμφισβητούν την αλήθεια των βιβλικών ιστοριών, βρίσκονται στη δυσάρεστη θέση να βλέπουν αντικειμενικά δεδομένα, όπως π.χ. ραδιοχρονολογήσεις, να ανατρέπουν τις θεωρίες τους και να ακυρώνουν καίριες θέσεις τους.
Η αλήθεια είναι πως η βιβλική αρχαιολογία συνεχώς επιβεβαιώνει την αλήθεια των ιστοριών της Βίβλου.
Ντοκυμαντέρ για την αρχαία Ηράκλεια, το Herculaneum, πόλη γειτονική της Πομπηίας. Αναφορά στους παπύρους του Herculaneum. Η αρχαία Ηράκλεια ήταν μια μικρή πόλη κοντά στην Πομπηία. Καταστράφηκε και αυτή το 79 μ.Χ. κατά την έκρηξη του Βεζούβιου. Η εύρεσή της σήμανε την αρχή της επιστήμης της αρχαιολογίας. Σημαντική υπήρξε η ανακάλυψη της βίλας των παπύρων, όπου υπήρχε μια σημαντική βιβλιοθήκη. Οι απανθρακωμένοι πάπυροι διαβάζονται σήμερα με σύγχρονη τεχνολογία. Μια ανακρίβεια του ντοκυμαντέρ αφορά στον επικουρισμό. Αναφέρεται πως ο Επίκουρος απέρριπτε τους θεούς και καλλιεργούσε τον ηδονισμό. Η αλήθεια δεν είναι ακριβώς έτσι. Ο Επίκουρος σεβόταν τους θεούς απλά θεωρούσε πως δεν πολυασχολούνται με τους ανθρώπους και γι' αυτό και οι άνθρωποι δεν πρέπει να πολυασχολούνται μαζί τους. Επίσης, ο Επίκουρος μιλούσε μεν για την αξία της ηδονής, ωστόσο έκανε λόγο για προτεραιότητα των πνευματικών έναντι των σαρκικών ηδονών. Η στάση των οπαδών του Επίκουρου απέναντι στο θάνατο αναφέρεται σωστά. Οι επικούρειοι θεωρούσαν πως δεν πρέπει να ανησυχούμε για τον θάνατο, αφού όσο ζούμε, ο θάνατος δεν είναι παρών, ενώ όταν έρθει ο θάνατος, δεν είμαστε εμείς παρόντες, οπότε γιατί ν' ανησυχούμε; Ωστόσο, αυτή η άποψη έρχεται σε αντίθεση με τους μεγάλους της φιλοσοφίας Σωκράτη και Πλάτωνα που όριζαν τη φιλοσοφία ως μελέτη θανάτου και προέτρεπαν: " Μιμνήσκου τα έσχατά σου και εις τον αιώνα ουχ αμαρτήσεις ". Επίσης, η άποψη των επικούρειων πως όταν έρθει ο θάνατος, εμείς δεν είμαστε παρόντες είναι αυθαίρετη, και ελέγχεται ως εσφαλμένη και από σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, όπως είναι η εξέταση των επιθανάτιων εμπειριών.
